Hester Koelman – Land van successie

Hester Koelman verkende het toepassen van kleine windmolens zonder wieken in plaats van traditionele grote windturbines. Ze deed dit in de Lopikerwaard (Utrecht) tegen de achtergrond van een grootschalige opgave voor hernieuwbare energievoorziening (2 PJ).

De vortex bladeless gebruiken wind om elektriciteit op te wekken, maar hebben door het ontbreken van wieken geen slagschaduw of nadelige gevolgen voor vogels en vleermuizen. Wel is het ruimtebeslag een stuk hoger: voor de opgave in de Lopikerwaard gebruikte Hester 30.000 van deze windpalen. Dit zorgde voor een ontwerp van een grid als laag over de huidige verkavelingsstructuur op de schaal van de hele Lopikerwaard. Door het grid worden het contrast met de ontginningsstructuur extra versterkt. Aan deze ruimtelijke ingreep is een nieuw organisatiemodel gekoppeld, bedoeld om de relatie tussen stad en land te verbeteren. Inwoners van de stad kunnen hun eigen windpaal adopteren en in het weekend de polder in trekken om hun windpaal te zoeken. Hiermee kan men zich bewuster worden van het ruimtegebruik van hun energievraag. Het landschap onder het grid van windpalen krijgt de tijd om te genezen. Opbrengsten vanuit de energievoorziening geven de ruimte aan boeren om delen van het land te laten vernatuurlijken en verwilderen. Andere delen worden ingericht met natuur-inclusieve landbouw.

Dit project laat zien dat het mogelijk is om met hernieuwbare energie op grote schaal te ontwerpen en zo energielandschappen te ontwikkelen. Ontwerpen op deze schaal en met een alternatieve techniek vergroot het referentiekader van wat er mogelijk is in de energietransitie.

Hester Koelman maakte dit plan in 2018 tijdens een ontwerpstudio aan de Amsterdamse Academie van Bouwkunst onder begeleiding van Nicole Dietz en Lada Hrsak. Ze won hiermee de ‘Wicked Problem’ prijs in de ontwerpcompetitie Grote Vriendelijke Reus van de provincie Utrecht. Hester werkt als landschapsarchitect bij Vista.

Natuurlijke successie onder een nieuwe laag van windpalen (afbeelding: Hester Koelman).