Tien Landschapslaboratoria
Ruggengraat van de Landschapstriënnale 2021 zijn tien Landschapslaboratoria. Ze vinden plaats op tien locaties, verspreid door Van Gogh Nationaal Park i.o. en duren elk minimaal een dag. Iedereen die werkt aan het landschap of zich hierbij betrokken voelt, is hier welkom, zoals ontwerpers, beleidsmakers en experts, maar ook bewoners en gebruikers van het landschap.
De Landschapslaboratoria zijn tijdens LT2021 dé gelegenheid voor debat, bespiegeling, inspiratie en matchmaking.
De Landschapslaboratoria:
Helend Landschap
De helende werking van de zee en bergen voor de gezondheid van mensen is algemeen bekend. Dichtbij huis vinden we ook landschappen die ons helpen te ontspannen: van je eigen tuin tot nationale parken.
Helend landschap heeft als missie om het maatschappelijk draagvlak voor het landschap als helende kracht voor de gezondheid van mens en natuur te vergroten. Het richt zich daarbij op de ondersteuning van de maatschappelijke beweging.
Het Van Gogh Nationaal Park is een gebied met grote potentie om landschap en gezondheid aan elkaar te koppelen en een helend landschap van internationale allure te worden.Vincent van Gogh voor zijn werk geïnspireerd door het landschap, maar had hij de natuur ook hard nodig voor zijn mentale gezondheid.
In oktober 2020 is, als opmaat naar de Landschapstriënnale 2021, een helend landschap dag in het Van Gogh Nationaal Park georganiseerd. De Helend Landschap Dag 2021 op 29 april borduurt daarop voort, met een aantrekkelijk en divers programma.
Online en Landpark Assisië, Biezenmortel
Datascapes
In de gebouwde omgeving zien we het concept ‘smart city’, in Datascapes gaan we op zoek naar de mogelijkheden van een ‘smart landscape’. De virtuele omgeving die we inmiddels kennen voor bouwen, wonen, vervoer en landbouw is ook aan het ontstaan voor het landschap.
Met nieuwe technologieën kunnen we het gebruik en de beleving van het landschap nieuwe dimensies geven. Maar hoe ontsluiten we die mogelijkheden? En wat betekent dit voor het landschap? Deze zoektocht krijgt vorm in masterclasses en workshops, artistieke verbeelding en een internetplatform.
Groenstad
Ideale symbiose tussen stad en ommeland.
De ambitie ‘Groen tot in het hart van de steden’ liegt er niet om. Breda maakt er al jaren werk van getuige de ontwikkelingen langs de stadsrivier de Mark. De Brabantse kwaliteit van leven -met groen en water als basis- is niet vanzelfsprekend.
De uitdaging voor de toekomst is om woon- en werkomgevingen te creëren die landschappelijke waarde genereren en stad en ommeland sterker met elkaar verbinden. Integrale visies op grotere schaalniveaus en andere vormen van samenwerking maken wonen, werken en recreëren in Brabant toekomstbestendig. Groenstad verkent de mogelijkheden om van het nieuwe denken ook de nieuwe werkelijkheid te maken; Stelt de vraag hoe verschillende partijen daaraan kunnen bijdragen; Brengt het ‘Vitale platteland’ (pilot Zundert) in balans met de dynamische stad; Kijkt over grenzen heen en definieert belangen en rollen opnieuw; weegt opgaven als bereikbaarheid, klimaatadaptatie, gezondheid, en recreatie af voor een toekomstbestendig aantrekkelijk vestigingsklimaat. De beken en rivieren -in het bijzonder de Mark- speelt als ‘vergroener’ een belangrijke rol in dit concept.
In deze video legt stedenbouwkundige Peter van Schie uit hoe die vergroening er uit kan zien.
Breda, Zundert, Etten-Leur
Zuiderwaterlinie
Het is een van de grootste landschappelijke structuren die in de provincie Noord-Brabant te vinden is: de Zuiderwaterlinie, een stelsel van forten, vestingstadjes en inundatiegebieden dat in de 16e eeuw door Menno van Coehoorn is aangelegd.
Door de ligging op de grens van klei en zand is een divers landschap ontstaan dat tal van mogelijkheden biedt. De 5 stellingen, oftewel regio’s hebben een aantal gebiedsopgaven gedetecteerd. In het Landschapslaboratorium Zuiderwaterlinie doen studenten van verschillende opleidingen, in een vijftal ateliers, onderzoek naar gebiedsopgaven, naar aanleiding van een opdracht/opgave vanuit een stelling. Hierover houden ze contact met docenten, heemkundigen en andere liniebouwers.
Onze Energie, Ons Landschap
De energietransitie is noodzakelijk, daar zijn we van overtuigd. Maar ze trekt een zware wissel op het landschap. Wij geloven dat het anders kan en anders moet. Wij geloven ook dat de energietransitie positief kan bijdragen aan de omgeving en de gemeenschap. Daarvoor moet de gemeenschap meer dan ooit partner worden in de transitie. Dat is conform de ambities uit het Klimaatakkoord en past bij het uitgestippelde beleid van organisaties en overheden.
Het Groene Woud/ECCO, Staatsbosbeheer en een coalitie van partners nemen met Onze Energie Ons Landschap het voortouw. We gaan na welke kansen er liggen voor energieproductie in het landschap in een gelijkwaardige samenwerking tussen burgers, bedrijven en overheden. Energieproductie bovendien, waarvan de fysieke en sociale omgeving direct profiteert. Dat doen we aan de hand van een boeiend online programma dat inzicht geeft in en inspiratie biedt voor landschaps- en ‘gemeenschapsinclusieve’ energieopwekking.
Neem voor meer informatie contact op met Peter van Oers van Het Groene Woud: pvoers@hetgroenewoud.com.
Onze Energie Ons Landschap en ECCO
Onze Energie Ons Landschap is één van de initiatieven van het Europese ECCO-project. ECCO ijvert voor de ontwikkeling van lokale energiegemeenschappen. Het Groene Woud nam het initiatief voor ECCO in Brabant. De financiële steun voor de projecten en resultaten is afkomstig uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Ze wordt verstrekt via het Interreg-programma Noordwest-Europa, het Rijk, de gemeenten Boxtel, Meierijstad, Son en Breugel, Sint-Michielsgestel en provincie Noord-Brabant. Meer informatie: www.eccohetgroenewoud.nl.
Productieve Natuur
Hoe kun je het verdienvermogen van natuurlijke landschappen optimaliseren? Productieve Natuur kijkt voor het beantwoorden van die vraag vooral naar bosbouw (populieren) voor bouwmaterialen.
Vroeger was de klompenindustrie de economische drager van het Brabantse populierenlandschap. Vandaag de dag kan populierenhout gebruikt worden voor duurzaam bouwmateriaal. Bijkomend voordeel is dat je daarmee CO ² voor lange tijd vastlegt. Ook wordt onderzoek gedaan naar boomkweek, voedselbossen en de productie van duurzame energie.
Economische Dragers
Tijdens dit landschapslaboratorium gaat de documentaire ‘Een bloeiend bedrijf in een boeiend landschap’ van ervaren documentairemaker Ruut van der Beele in première. In deze documentaire wordt de balans tussen de economische ontwikkelingen en een aantrekkelijk landschap onderzocht met een focus op Landschapspark Pauwels bij Tilburg. De eigenaren van vijf ondernemingen in de omgeving vertellen hoe zij tegen het landschap aankijken. Ook geven landschapsarchitecten en een landschapskunstenaar hun visie op de boeiende relatie tussen economie en landschap.
Het doel is te verkennen of en welke wisselwerking er is tussen bedrijven en hun omgeving. Draagt een boeiend landschap bij aan een bloeiend bedrijf? En welke invloed heeft een onderneming op zijn omgeving? Zijn er belemmeringen of juist bewezen mogelijkheden waarbij omgeving en bedrijf iets aan elkaar hebben? Hoe kunnen we van elkaar leren of samenwerken?
Na de vertoning van de documentaire nodigen we je graag uit om deel te nemen aan de discussie en ervaringen uit te wisselen. Studenten van de Fontys Hogeschool verzorgen een verrassend beeldend intermezzo.
Kijk op 7 april van 15.45 tot 17.45 uur gratis mee.
Vitale Bodem
Panorama Brabant 2050 gaat over de toekomst van het Brabantse land. Wat zijn mogelijke toekomstbeelden? Op welke manier spelen boeren hier een rol in? Hoe grootschalig is de natuur?
Maar ook welke invloed heeft het landschap op onze portemonnee, de werkgelegenheid en op hetgeen we eten? Binnen dit Living Lab geef je aan welk landschap van 2050 je voorkeur heeft. En je komt er achter wat dat betekent voor het voedsel op je bord.
Lees meer over de scenario’s op Panorama Brabant 2050.
Brabantse Beken
Het Brabantse bekenlandschap is adembenemend mooi en veel mensen voelen zich ermee verbonden. De klimaatverandering leert ons weer leven met water, omgaan met droogte, hitte en wateroverlast.
De Brabantse waterschappen en gemeente Meierijstad onderzochten samen wat de beekdalen ons vertellen over klimaatverandering. Door aan te sluiten bij de verhalen van de mensen. En door de betekenis van dit unieke landschap te vertalen naar hedendaagse oplossingen. Met een DOE-handvat als resultaat: De Mozaïekcode.
High Tech – High Green
High Tech High Green gaat over het landschap als vestigingsfactor. Een topeconomie kan niet zonder een toplandschap, want talentvolle makers en denkers hechten aan een aantrekkelijke werk- en leefomgeving.
In de zogenoemde ‘Groene Corridor’ tussen Strijp S en Oirschot onderzoeken de gemeenten Eindhoven en Oirschot en het Brabants Landschap – ondersteund door de Vereniging Deltametropool en het College van Rijksadviseurs – of bedrijven kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van het landschap. De groene omgeving in de Brainportregio is belangrijk voor de high tech industrie, dus waarom dan niet samen de verantwoordelijkheid nemen?